اینترنت دنیایی پر از فرصت‌ها و امکانات است، اما در کنار مزایای بی‌شمار، خطرات بسیاری نیز دارد. هر روز میلیون‌ها نفر از خدمات آنلاین استفاده می‌کنند، از بانکداری اینترنتی گرفته تا خرید و فروش آنلاین و ارتباطات کاری. همین فعالیت‌های روزمره باعث شده مجرمان سایبری به دنبال راه‌های جدید برای فریب کاربران و سرقت اطلاعات شخصی و مالی آن‌ها باشند. یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های این نوع حملات، فارمینگ یا Pharming است.
فارمینگ، حمله‌ای است که هدفش فریب کاربر بدون اطلاع اوست و سرقت اطلاعات حساس را ممکن می‌کند. برخلاف فیشینگ، که اغلب نیاز به اقدام مستقیم کاربر دارد، فارمینگ می‌تواند حتی با وارد کردن آدرس صحیح سایت توسط کاربر نیز اطلاعات او را به دست هکر منتقل کند. در این مقاله، به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که فارمینگ چیست، چگونه کار می‌کند و انواع آن کدامند تا کاربران اینترنت بتوانند با دانش کافی از این تهدید محافظت کنند.
فارمینگ چیست و چگونه کار می‌کند؟
فارمینگ نوعی حمله سایبری پیشرفته است که هدف آن هدایت کاربر به وب‌سایت جعلی برای سرقت اطلاعات حساس است. کلمه Pharming از ترکیب دو واژه Phishing و Farming ساخته شده و به معنای «پرورش دام برای فریب» است. در این حمله، کاربر حتی بدون آنکه متوجه شود، به سایت جعلی هدایت می‌شود و اطلاعاتی مثل نام کاربری، رمز عبور یا اطلاعات کارت بانکی خود را وارد می‌کند.
مهاجمان فارمینگ معمولاً از دو روش اصلی برای انجام حمله استفاده می‌کنند: دست‌کاری DNS (Domain Name System) و تغییر فایل میزبان (Host File) سیستم کاربر. DNS مانند دفترچه تلفن اینترنت عمل می‌کند و نام دامنه‌ها را به آدرس IP سرورها تبدیل می‌کند. با دست‌کاری این سیستم یا فایل میزبان، هکر می‌تواند مسیر ارتباط کاربر با سایت واقعی را به IP جعلی هدایت کند، بدون اینکه کاربر متوجه شود.
ویژگی مهم فارمینگ این است که نیازی به کلیک روی لینک‌های مشکوک یا دانلود فایل‌های آلوده ندارد؛ حتی تایپ کردن مستقیم آدرس سایت نیز می‌تواند کاربر را به دام هکر بیندازد. این موضوع فارمینگ را به یکی از خطرناک‌ترین حملات سایبری تبدیل کرده است.
تفاوت فارمینگ و فیشینگ
فارمینگ و فیشینگ هر دو حملاتی برای سرقت اطلاعات کاربران هستند، اما تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد که شناخت آن‌ها برای پیشگیری حیاتی است.
فیشینگ (Phishing): در فیشینگ، مهاجم معمولاً از طریق ایمیل، پیامک یا لینک‌های جعلی کاربر را فریب می‌دهد تا روی لینک کلیک کند یا اطلاعات خود را وارد سایت جعلی کند. موفقیت این نوع حمله به فریب روانی کاربر وابسته است؛ اگر کاربر هوشیار باشد، می‌تواند از دام آن جلوگیری کند.
فارمینگ (Pharming): برخلاف فیشینگ، در فارمینگ هکر به زیرساخت‌های اینترنتی حمله می‌کند. کاربر حتی اگر آدرس سایت واقعی را وارد کند، بدون اطلاع به وب‌سایت جعلی هدایت می‌شود. در این نوع حمله، موفقیت به دانش یا دقت کاربر وابسته نیست و ممکن است هزاران نفر به‌طور همزمان قربانی شوند.
به عبارت ساده، فیشینگ نوعی فریب مستقیم کاربر است، در حالی که فارمینگ نوعی دست‌کاری زیرساخت اینترنت است که کاربر به‌طور غیرمستقیم قربانی آن می‌شود. همین تفاوت باعث می‌شود فارمینگ خطرناک‌تر و تشخیص آن دشوارتر باشد.
انواع حملات فارمینگ
فارمینگ به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: فارمینگ مبتنی بر DNS و فارمینگ مبتنی بر فایل میزبان. هر یک از این روش‌ها با شیوه‌ای متفاوت عمل می‌کنند و مقابله با آن‌ها نیز متفاوت است.
-
فارمینگ مبتنی بر DNS (DNS Poisoning): در این نوع حمله، هکر سرور DNS را آلوده می‌کند و اطلاعات آن را تغییر می‌دهد. هر کاربری که از این سرور استفاده کند، به سایت جعلی هدایت می‌شود. این حمله می‌تواند هزاران نفر را همزمان تحت تأثیر قرار دهد، حتی اگر سیستم شخصی آن‌ها سالم باشد.
-
فارمینگ مبتنی بر فایل میزبان (Host File Hijacking): در این روش، هکر فایل میزبان سیستم کاربر را تغییر می‌دهد تا مرورگر هنگام وارد کردن آدرس صحیح، به سایت جعلی منتقل شود. این حمله معمولاً از طریق بدافزار، ایمیل‌های آلوده یا دانلود نرم‌افزارهای ناشناس انجام می‌شود. مقابله با این نوع فارمینگ ساده‌تر است، زیرا با آنتی‌ویروس و بررسی دوره‌ای فایل‌های سیستم قابل شناسایی است.
نمونه‌های واقعی فارمینگ
حملات فارمینگ در سال‌های اخیر خسارات مالی و اطلاعاتی گسترده‌ای ایجاد کرده‌اند. یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها، حمله‌ای بود که در سال ۲۰۰۷ رخ داد و بیش از ۵۰ بانک در آمریکا و اروپا هدف آن قرار گرفتند. کاربران بدون اطلاع وارد وب‌سایت‌های جعلی شدند و اطلاعات هزاران حساب بانکی به سرقت رفت.
در نمونه دیگری در برزیل، هکرها تنظیمات DNS مودم‌های خانگی را تغییر دادند و کاربران را به سایت‌های جعلی پرداخت آنلاین هدایت کردند. این حمله باعث شد اطلاعات کارت بانکی هزاران نفر فاش شود. این نمونه‌ها نشان می‌دهد که فارمینگ نه‌تنها تهدیدی برای کاربران معمولی است، بلکه برای شرکت‌ها و سازمان‌ها نیز بسیار خطرناک محسوب می‌شود.
روش‌های پیشگیری از حملات فارمینگ
اگرچه فارمینگ حمله‌ای پیچیده است، اما با رعایت چند نکته می‌توان تا حد زیادی از آن جلوگیری کرد:
-
استفاده از HTTPS و قفل امنیتی مرورگر: هنگام ورود به سایت‌های حساس، مطمئن شوید که آدرس با “https://” شروع شده و قفل سبز کنار آن نمایش داده می‌شود.
-
به‌روزرسانی سیستم و مرورگر: آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری یکی از مسیرهای اصلی فارمینگ هستند؛ به‌روزرسانی منظم سیستم، مرورگر و آنتی‌ویروس ضروری است.
-
استفاده از آنتی‌ویروس قوی و فایروال: نرم‌افزارهای امنیتی می‌توانند فایل‌های میزبان آلوده را شناسایی و پاک کنند و از تغییر DNS جلوگیری کنند.
-
اجتناب از دانلود فایل‌ها یا نرم‌افزارهای ناشناس: ایمیل‌ها و فایل‌هایی که از منابع ناشناس دریافت می‌شوند ممکن است حاوی بدافزار باشند.
-
بررسی دوره‌ای تنظیمات DNS و فایل میزبان: تنظیمات سیستم خود را بررسی کنید و هر تغییر غیرمجاز را اصلاح کنید تا احتمال هدایت به سایت جعلی کاهش یابد.
فارمینگ؛ تهدیدی نامرئی اما واقعی
حمله فارمینگ یکی از پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین حملات سایبری است. برخلاف فیشینگ که موفقیت آن به فریب کاربر وابسته است، فارمینگ بدون اطلاع کاربر و در سطح زیرساخت شبکه انجام می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود حتی کاربران حرفه‌ای نیز ممکن است قربانی شوند.
شناخت فارمینگ، انواع آن و رعایت نکات ساده امنیتی مانند بررسی HTTPS، استفاده از آنتی‌ویروس قوی، به‌روزرسانی سیستم و پرهیز از دانلود فایل‌های ناشناس می‌تواند از اطلاعات شخصی و مالی شما محافظت کند. امنیت آنلاین نتیجه آگاهی، دقت و رفتار هوشمندانه کاربران است و با رعایت همین اصول، می‌توان خطرات فارمینگ و دیگر حملات سایبری را به حداقل رساند.